Begin op tijd en maak een plan
Voor een goed plan begin je op tijd en neem je de tijd. Om je te helpen een eigen plan te maken, volgt hier een voorbeeld, waarbij twee dingen vast staan. Dat is de datum dat je achttien wordt én een verdeling van het plan in een paar gesprekken.
- een startgesprek
- een of meer tussenevaluatie(s)
- een slotgesprek
Waarom deze verdeling?
- Als je (vrijwillig) jeugdhulp krijgt via een gemeente kan het handig zijn (voor jou en die gemeente) om op tijd te kunnen beslissen of die hulp na jouw achttiende verjaardag verlengd moet worden én of dat dezelfde hulp moet zijn (verlenging) of dat een nieuw plan beter bij jou past. Elk van de gesprekken kan leiden tot een nieuwe beschikking (een beslissing van de gemeente om hulp te regelen).
- Onderzoeken adviseren om rond het zestiende jaar te beginnen met het voorbereiden op die aankomende volwassenheid en de dingen die je tegenkomt . Aan de andere kant zeggen jongeren die jeugdhulp krijgen of in een pleeggezin wonen dat ze daar dan nog niet bezig zijn én dat ze zoveel aan hun hoofd hebben, of dat het zo veel vraagt om te werken aan zichzelf en hun problemen, dat het ze nog helemaal niet boeit als ze zestien zijn.
Hieronder volgt een voorstel voor drie gesprekken en hoe je deze gesprekken handen en voeten kunt geven.
Startgesprek
Begin bij het begin. Bij een startgesprek bepaal je voor het eerst hoe de zaken ervoor staan. Zo krijg jij een beeld van de dingen die je te wachten staan en hoever je bent met het voorbereiden op dat "volwassen zijn."
Of je door iemand anders bent uitgenodigd om aan dit plan te werken of er zelf voor hebt gekozen maakt niet voor de eerste vraag. Wie wil je erbij hebben? Denk dan aan:
- ouder(s),
- pleegouder(s),
- vertrouwenspersoon (Een vertrouwenspersoon is een officieel persoon die jouw belangen kan behartigen en voor je op kan komen als je jeugdhulp via de gemeente krijgt. Als je dit wilt; vraag er dan naar bij de gemeente. Een vertrouwenspersoon wordt door de gemeente betaald)
- contactpersoon (Een contactpersoon is iemand die jij zelf (goed) kent en die jij er graag bij wil hebben omdat je daar steun aan hebt)
- de betaalde of professionele hulpverlener (jongerenwerker, groepsleider, mentor, begeleider,...)
VOOR HET STARTGESPREK
Voordat het gesprek plaatsvindt, bereid je je voor. Daarvoor doe je drie dingen:
- Je vult CHECKLIST 18 + in,
- Je brengt jouw NETWERK in beeld,
- Je onderzoekt hoe ZELFREDZAAM jij bent,
- je stuurt, mailt of geeft de uitkomsten aan de mensen die bij het gesprek zijn of zorgt ervoor dat er printjes zijn bij het gesprek.
IN HET STARTGESPREK
- Bespreek je de uitkomsten van de drie testen,
- Maak je afspraken over de dingen die de meeste aandacht vragen, of het belangrijkst zijn om de aankomende periode mee aan de slag te gaan,
- Stel je MIJN PLAN 18 op. Daarin staat:
- Wie wat gaat doen aan alle punten in de checklist (Verplichtingen voor 18+, school en opleiding, wonen, geldzaken, (bij)baan, administratie, regeldingen) waar je aan gaat werken,
- Wat de doelen zijn, waar je aan werkt tot je achttien wordt,
- Welke dingen (naar verwachting) doorlopen na jouw achttiende verjaardag,
- Wanneer het volgende gesprek is.
Tussentijdse evaluatie's
Voor een evaluatie doe je dezelfde testen als voor het startgesprek. Je kunt de uitkomsten naast de uitkomsten van de eerste keer leggen.
VOOR DE EVALUATIE
Voordat het gesprek plaatsvindt, bereid je je voor. Daarvoor doe je drie dingen:
- Je vult opnieuw CHECKLIST 18 + in,
- Je bekijkt jouw netwerk nog een keer en als er dingen zijn veranderd, breng je jouw NETWERK nog een keer in beeld.
- Je onderzoekt opnieuw hoe ZELFREDZAAM jij bent,
- je stuurt, mailt of geeft de uitkomsten aan de mensen die bij het gesprek zijn of zorgt ervoor dat er printjes zijn bij het gesprek.
IN DE EVALUATIE
- Bekijk je (samen) de uitkomsten van de drie testen. Dat kan eenvoudig door de verschillen naast elkaar te leggen. Bespreek die verschillen om de belangrijkste aandachtspunten te bepalen.
- Maak je nieuwe afspraken over de dingen die de meeste aandacht vragen, of het belangrijkst zijn om de aankomende periode mee aan de slag te gaan,
- Stel je MIJN PLAN 18 bij. Daarin staat: Wie wat gaat doen aan alle punten in de checklist die nog aandacht vragen:
- wat de doelen zijn voor de volgende periode,
- of je een volgend evaluatiegesprek plant, of een afsluitend gesprek organiseert vlak voordat je achttien wordt.
Slotgesprek - vlak voordat je 18 wordt
Bijna 18? Dan is het tijd om te bepalen of jij je zaakjes op orde hebt en klaar bent voor de dag dat je wakker wordt en ineens 18 bent. Dan ben je volgens de wet volwassen en zelf verantwoordelijk voor heel veel dingen. Gaat dat lukken? Kun je het zelf of heb je nog hulp nodig? Een moet dat dan professionele hulp zijn? Als je hulp via een gemeente krijgt: valt dat dan onder de Jeugdwet, of WMO?
In dat laatste geval is het belangrijk om dit gesprek ruim van tevoren te plannen zodat iemand van de gemeente bij het gesprek kan zijn of de uitkomsten van dit gesprek ruim van te voren weet om die eventuele vervolghulp op tijd officieel te regelen. Hoe strakker jouw plan, des te beter kan de best passende hulp georganiseerd worden.
VOOR HET LAATSTE GESPREK VOORDAT JE ACHTTIEN WORDT
Voordat dit gesprek plaatsvindt, doe je eigenlijk alles wat je al eerder hebt gedaan:
- Je vult CHECKLIST 18+ in,
- Je brengt jouw NETWERK nog een keer in beeld als er veranderingen zijn.
- Je onderzoekt nog een keer hoe ZELFREDZAAM jij bent,
- Je stuurt, mailt of geeft de uitkomsten aan de mensen die bij het gesprek zijn of zorgt ervoor dat er printjes zijn bij het gesprek.
IN DIT GESPREK
- Bekijk je (samen) de meest recente uitkomsten van de drie testen
- Bepaal je (samen) of er onderwerpen zijn die na jouw achttiende verjaardag nog onderwerp van gesprek zijn en of je daar (officiële en professionele) hulp bij nodig hebt.
- Bespreek je (als dat van toepassing is) met de vertegenwoordiger van de gemeente welke hulp de gemeente dan voor je regelt.
-
Regie met Plan 18
Krijg je hulp via een gemeente? Dan kan het zijn dat jij of iemand anders vindt dat de hulp niet kan stoppen als je achttien bent. Dan is het niet het niet slim om te wachten tot het laatste moment en dan met elkaar de conclusie te trekken dat er nog van alles moet gebeuren. Misschien werkt jouw gemeente al met Plan 18 of vinden ze het een goed idee om dit plan met jou uit te voeren. De gemeente kan het dan gebruiken om regie te voeren. Dat betekent dat zij samen met jou in de gaten kunnen houden of er redenen zijn om niet met jeugdhulp te stoppen of dat ze na jouw achttiende verjaardag iets anders moeten regelen. Gemeenten zijn namelijk ook verantwoordelijk voor WMO, Participatie (werk en inkomen) Om niet in een gat te vallen is het dus handig samen en op tijd te onderzoeken wat er kan voor je 18 wordt en moet als 18 bent.
-
Zelfstandigheidsontwikkeling
Als je op de middelbare school zit jeugdhulp krijgt, hebben jouw docent of hulpverlener een verantwoordelijkheid om er voor te zorgen dat jij voldoende weet van alles wat er bij komt kijken als je volwassen en meerderjarig bent. Dat kan in een lesprogramma zijn geregeld.
Dat kan bijvoorbeeld in het vak Burgerschap of in SLB (Studieloopbaanbegeleiding) Het kan ook zijn dat jij een zelfstandigheidstraining volgt of een vaardigheidstraining waar "zelfstandig worden" onderdeel van uitmaakt. Ook dan kan Plan 18 daar misschien prima in passen en een manier zijn om jou te helpen bij al die dingen die jou staan te wachten. Bespreek het eens op school of met jouw hulpverlener.