Wat we eigenlijk wel weten
Gemeenten en instellingen zien dat jongeren die jeugdhulp hebben of hebben gekregen na hun achttiende vaak onvoldoende zelfstandig en zelfredzaam zijn. Als zij een instelling verlaten of jeugdhulp stopt, komen veel van deze jongeren opnieuw in het gemeentelijk circuit. Ze kloppen dan aan in het kader van de participatiewet of omdat ze via de WMO om hulp vragen. Opvallend is dat het vaak hulpvragen zijn die te voorzien waren. De hulpvraag betreft veelal onderwerpen die ten tijde van de jeugdhulp al voorspeld kon worden. Dit wordt ondersteund door talloze onderzoeken en dat is een gemiste kans. Er is geen sprake van een schuldvraag. Jongeren, gemeente en instelling werken hard aan de problemen waarvoor de jongere jeugdhulp ontvangt. Die problemen vragen soms zoveel aandacht dat er onvoldoende bewust en actief rekening wordt gehouden met al die zaken die op het moment van achttien worden en volwassen zijn, zo belangrijk zijn.
Onderzoeken adviseren al vanaf het zestiende levensjaar te werken aan zelfstandig maken van jongeren die jeugdhulp ontvangen. Dat is een beetje paradoxaal. Je redt het niet alleen, krijgt daarvoor hulp en dan moet je ook nog eerder werken aan zelfstandigheid dan jongeren die geen hulp ontvangen en terug kunnen vallen op ouders of andere familieleden of vrienden? Het antwoord is; "Ja"
De reden is pijnlijk, simpel en aandoenlijk tegelijk. Jongeren met zulke ernstige problemen, dat zij hulp nodig hebben, hebben hun handen vol aan hun problemen, maar staan er vaak alleen voor, hebben een zwak netwerk waarop zij onvoldoende kunnen steunen en zijn vaak onvoldoende voorbereid op volwassen verplichtingen. Daar komt nog eens bij dat ze vaak zo snel mogelijk de instelling willen verlaten omdat ze autonoom willen zijn en net als anderen "huisje, boompje, beestje" op hun netvlies hebben. Zij willen zich bewijzen zoals elke leeftijdgenoot en geen bemoeienis van hulpverleners. Daar zijn ze wel "klaar mee."
Wacht niet tot het mis gaat.
Moeten hulpverleners en gemeenten dan wachten tot het mis gaat? Nee, dat is niet handig en niet nodig. Het kost ook veel geld om jongeren dan pas te ondersteunen. Daar komt bij dat ze daar zelf ook echt niet op zitten te wachten. Als jongeren, die geen hulp ontvangen het kunnen redden omdat zij steun hebben en daarom zelfredzaam kunnen worden, verdienen jongeren met een achterstand het om op tijd een duwtje in de rug te krijgen.
Er is geen simpele oplossing.
Het barst van de apps en websites die jongeren kunnen helpen bij de uitdagingen, verplichtingen en "have-to-do's" die ze te wachten staat als ze achttien worden. Op deze website zijn er veel verzameld. Maar denk je nou echt dat een puber die al meer dan genoeg aan zijn hoofd heeft, met een lijstje en papieren plan geholpen is? Nee; dat gaat niet werken. Daar is echt meer voor nodig.
-
Plan 18 denkt mee
en bouwt met VNG, gemeenten, Nederlands Jeugdinstituut (NJi), Movisie en Divosa aan een toekomstplan.
Maak een plan.
Gemeenten en instellingen die werkelijk willen investeren in een toekomstbestendig plan beginnen daar op tijd aan. Het aanbieden van een app of checklist is leuk, maar werkt alleen bij jongeren die onafhankelijk en zelfredzaam zijn. Dat plan moet passen binnen de mogelijkheden van de getransformeerde gemeente en werkt als gemeente en instelling dit plan samen met de jongere opstellen. Met Plan 18 voer je regie.
-
Weten hoe Plan 18 in elkaar zit? Klik voor de infographic. Die geeft een indruk van de opbouw van componenten.
Regie met Plan 18.
TOTZOO en VanMontfoort kunnen gemeenten en instellingen ondersteunen om Plan 18 onderdeel te maken van een plan om jongeren voor te bereiden op een zo zelfredzaam mogelijk leven. Wij kunnen Plan 18 integreren in de gemeentelijke aanpak of instellingsbeleid om jongeren voor te bereiden op zelfstandigheid, implementatie van Plan 18 in behandeling, begeleiding of onderwijs. Wij zeggen;
- voer regie met Plan 18,
- integreer Plan 18 in beleid,
- zodat jongeren die jeugdhulp krijgen op tijd worden bereikt,
- en het inzichtelijk wordt waar de jongere ondersteuning bij nodig heeft,
- en stuurt op autonomie,
- en je een persoonlijk plan kunt uitzetten dat toewerkt naar volwassenheid,
- dat ondersteunt in (hulp)vraag en behoefte,
- een netwerk opbouwt dat steun biedt,
- met technieken die de jongere activeert.
-
Gooise Meren voert regie met Plan 18
Gemeente Gooise Meren neemt contact op met een jongere die via gemeente hulp ontvangt wanneer de jongere 17 jaar wordt. De consulent nodigt de jongere uit voor een persoonlijk gesprek om te helpen een plan te maken. Tijdens dit gesprek kan de jongere aangeven waar hij of zij behoefte aan heeft en of de gemeente kunnen helpen bij het opstellen van 'Mijn Plan 18'.
In totaal zijn er 4 momenten waarop de gemeente uitnodigt voor een gesprek. In het afrondende gesprek bekijken consulent en jongere of de jongere de zaken op orde heeft en zelfstandig door kan zonder hulp. Of dat de jongere nog wat ondersteuning kan gebruiken van anderen. Is langer hulp nodig? Dan bekijkt de consulent of dit onder de Jeugdwet of WMO valt.
Wethouder Gerben Struik: "We hebben een convenant gesloten en met diverse partijen afgesproken de begeleiding op te pakken. Soms zorgen kleine oplossingen voor een groot verschil."
-
VNG en NJI over Plan 18
Voor een doorlopende ondersteuning is een integrale aanpak nodig van gemeenten en partners op verschillende leefgebieden: onderwijs, werk, inkomen, zorg, veiligheid en wonen. Hulp die past bij jongeren en bij hun ouders en verzorgers. De rol van gemeenten hierin is groot.
Gemeenten zijn het aanspreekpunt voor jongeren en hun verzorgers. Ook zijn zij verantwoordelijk voor de randvoorwaarden voor een ononderbroken pad naar volwassenheid. Zij bieden professionals de ruimte om jongeren op alle leefdomeinen daarbij te helpen. Dat vraagt om ontschotting en samenwerking in het sociaal domein. Gemeenten zijn daar nu mee aan de slag. De aanpak 16-27 ondersteunt hen hierbij zodat niet elke gemeente het wiel opnieuw hoeft uit te vinden. Betrokken partijen zijn: VNG, gemeenten, Plan 18, Nederlands Jeugdinstituut (NJi), Movisie en Divosa.